Jakie znaczenie ma wzrok dla każdego człowieka?
Wzrok ma oczywiście ogromne znaczenie dla wszystkich ludzi. Dzięki niemu poznajemy otaczającą nasz rzeczywistość i zdobywamy doświadczenie. Widząc zdobywamy wiedzę poprzez czytanie książek i możemy pracować zawodowo. Wzrok umożliwia również nam orientację przestrzenną i znaczenie ułatwia komunikowanie się, a także samodzielne wykonywanie czynności samoobsługowych i gospodarczych. Poza tym wzrok dostarcza nam takich bodźców, jakie nie mogą być odbierane prze inne zmysły, jak na przykład barwy i przez to wzrok umożliwia nam korzystanie z dóbr kultury, takich jak film, czy malarstwo. Znaczenie wzroku jest więc ogromne.
Czy mogłaby nam Pani przybliżyć takie pojęcia, jak ślepota i niedowidzenie? Czym one się różnią?
Definicja Polskiego Związku Niewidomych mówi o tym, że do niewidomych zaliczamy dzieci i dorosłych, którzy nie widzą od urodzenia albo od wczesnego dzieciństwa, tak że nie pamiętają żadnych wrażeń wzrokowych. Natomiast według tej samej definicji ociemniali to osoby, które widziały, ale potem utraciły wzrok w różnoraki sposób: nagle (przy pracy, w wyniku zdarzeń losowych), stopniowo (na przykład wskutek choroby). Definicja ta wyróżnia również osoby szczątkowo widzące i są to ludzie mający znaczną, ale nie całkowitą utratę wzroku. Natomiast niedowidzenie jest to obniżenie ostrości wzroku przy prawidłowo zbudowanym oku.
Jaki wpływ ma brak wzroku na rozwój psychiczny dziecka?Brak wzroku ma bardzo duży wpływ na rozwój dziecka. Już w okresie niemowlęcym dziecko nie wykonuje pewnych czynności, takich jak ruszanie główką, chwytanie przedmiotów, kierowanie ręki w stronę różnych przedmiotów, czy ludzi. Dziecko takie później zaczyna chodzić i nie uczy się poprzez naśladownictwo, gdyż nie ma do tego motywacji. Brakuje mu również tak istotnej sprawy, jaką są spojrzenia matki, podążanie za nią wzrokiem i odzwierciedlania uśmiechów. Niemowlę niewidome ma dużo większe zapotrzebowanie na kontakt werbalny i dotykowy, ponieważ w taki sposób poznaje świat. Dziecko znacznie później uczy się czynności samoobsługowych. Później również uczy się mowy, ponieważ nie widzi układu warg i języka. Czy może nam Pani zatem powiedzieć, jak przygotować dziecko niewidome do nauki w szkole? Do nauki w szkole należy dziecko przygotowywać już od urodzenia. Należy dziecko stymulować, ponieważ dzieci niewidome mają problemy orientacją przestrzenną, poruszaniem się, poznawaniem rzeczywistości i zjawisk, rozumieniem pojęć. Warto jak najwcześniej zacząć oswajać dziecko z alfabetem Braille’a. No właśnie, jak powinna wyglądać nauka czytania i pisania tym sposobem?Jeżeli chodzi o naukę alfabetu Braille’a to pierwszą rzeczą jaką możemy zrobić to stymulacja dotyku i poznania dotykowego. W wielu krajach nauka pisma Braille’a odbywa się już od pierwszych lat życia poprzez oswajanie z pismem punktowym. Jednym z tradycyjnych programów rozwijających percepcję dotykową jest tzw. Program Mangold (Rozwojowy Program Percepcji Dotykowej i Rozpoznawania Liter Brajlowskich). Program zawiera dwa podręczniki. Jeden z nich obejmuje instrukcje oraz informacje o minimalnym zakresie umiejętności, które uczeń powinien zdobyć na poszczególnych lekcjach. Drugi podręcznik w formie dwóch tomów brajlowskich jest podręcznikiem dla dziecka. Celem działań edukacyjno-rehabilitacyjnych jest wyposażenie niewidomego ucznia we wszystkie umiejętności, dzięki którym stanie się samodzielnym człowiekiem. Powiedziała nam Pani sporo na temat dzieci niewidomych i ich rozwoju. Teraz natomiast chciałabym zapytać, czy warto uczyć dzieci niewidome języków obcych?Odpowiedź na to pytanie jest dość oczywista. Warto uczyć dzieci niewidome języków obcych z wielu powodów. Nauka języka obcego przez dzieci niewidome jest ważna z punktu widzenia poznawczego i społecznego. Dziecko niewidome ucząc się języka obcego może rozwijać swoje słownictwo w języku ojczystym. Poza tym ucząc się języka obcego dzieci niewidome rozwijają swoje umiejętności społeczne. Warto pamiętać jednak, że potrzebują one więcej czasu na przyswojenie pewnych pojęć, dlatego niezwykle ważne jest, aby naukę języka obcego rozpocząć jak najwcześniej. Co może Pani powiedzieć coś na temat stwierdzenia, że ludzie niewidomi mają większe zdolności językowe od osób widzących?Nie wiadomo na pewno, czy osoby niewidome mają większe zdolności językowe. Na pewno istnieje potrzeba przeprowadzenia takich badań. Z pewnością osoby niewidome mają większą wrażliwość fonetyczną. Dzieci niewidome dosyć szybko zapamiętują i potrafią równie sprawnie przywołać wyrazy z pamięci. Osoby niewidome potrafią się też dłużej koncentrować. Jakie trudności może napotkać dziecko niewidome uczące się języka obcego?Na pewno dziecko niewidome może napotkać trudności natury organizacyjnej, to znaczy może być ciężko jeżeli chodzi o podręczniki, ponieważ przeważnie są one pisane dla osób widzących. Na pewno też nie wszystkie metody nauki języka obcego można zastosować dla dzieci niewidzących, na przykład na pewno nie można wykorzystać wykresów czy diagramów. Inną sprawą są trudności natury poznawczej. Dziecko niewidome inaczej odbiera świat i lekcja języka obcego może często sprowadzać się do tego, że dziecko może mieć trudności z przypisaniem jakimś przedmiotom ich cech. Jakie korzyści przynosi dziecku niewidomemu znajomość języka obcego?Przede wszystkim jest to zwiększenie szans na znalezienie lepszej pracy zawodowej. Nauka, a potem znajomość języka obcego daje również szansę na samodoskonalenie i rozwój własnych zainteresowań. Znajomość języka obcego podnosi również wartość społeczną osoby niewidomej, ponieważ staje się ona równorzędną konkurencją na rynku pracy. Gdzie możemy znaleźć informacje na temat osób niewidomych i ich kształcenia?Istnieje wiele stron internetowych na temat osób niewidomych, ich problemów i tego, jak można im pomóc. Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę internetową odpowiednie hasła i znajdziemy takich stron całe mnóstwo. Ja na pewno mogę polecić stronę internetową Polskiego Związku Niewidomych (http://www.pzn.org.pl/) oraz serwis dla osób niewidomych i słabowidzących Niewidomi.Info (http://www.niewidomi.info.pl/). Natomiast jeżeli chodzi naukę języków obcych przez osoby niewidome to wartym polecenia źródłem jest książka Marii Grzegorzewskiej Zjawisko kompensacji u niewidomych i głuchych. Warto też poszukać informacji w artykułach naukowych w bibliotekach. Ale przede wszystkim w większości miast znajdują się specjalne szkoły bądź ośrodki dla osób niewidomych i to one będą najlepszymi źródłami informacji. Dziękuję za rozmowę.Dziękuję Bardzo.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz